Search
Close this search box.

Zbigniew Bełz

Urodził się 17 września 1955 roku w Gorzowie Wlkp. W 1978 roku ukończył prawo na Uniwersytecie Wrocławskim. W 1980 roku po dwuletniej aplikacji sądowej zdał egzamin sędziowski w Sądzie Wojewódzkim w Gorzowie Wlkp. i otrzymał nominację na asesora tegoż sądu z prawem orzekania.

Od jesieni 1980 roku aktywnie zaangażowany w tworzenie NSZZ Solidarność w polskim wymiarze sprawiedliwości, a także w Regionie Gorzowskim. W 1981 roku został wybrany do zarządu NSZZ Solidarność Regionu Gorzowskiego oraz delegatem na I Krajowy Zjazd NSZZ Solidarność. Aktywny uczestnik I Zjazdu NSZZ Solidarność; członek prezydium Zjazdu, jeden ze współprowadzących I Zjazd NSZZ Solidarność. W wyborach do władz NSZZ Solidarność wybrany do Krajowej Komisji Rewizyjnej NSZZ Solidarność, a następnie do 3-osobowego prezydium Krajowej Komisji Rewizyjnej. W dniu ogłoszenia stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku był uczestnikiem I Krajowego Zjazdu Demokratów we Wrocławiu, gdzie reprezentował Polską Partię Demokratyczną, której był współtwórcą.

13 grudnia schodzi do podziemia i bierze czynny udział w zorganizowaniu strajków w Regionie Gorzowskim sygnując swoim nazwiskiem odezwy proklamujące strajk generalny w Regionie. Jest poszukiwany listem gończym. W marcu 1982 roku po zniesieniu obowiązku posiadania zezwolenia na przemieszczanie się po kraju, udaje się do Wrocławia, gdzie w szybkim czasie nawiązuje kontakt z podziemiem solidarnościowym. W czerwcu 1982 roku zostaje jednym ze współzałożycieli Solidarności Walczącej i ściśle współpracuje z ukrywającym się Kornelem Morawieckim, przewodniczącym Solidarności Walczącej. Pod koniec czerwca 1982 roku wraca do Gorzowa zaopatrzony w materiały powielaczowe i wspólnie z członkami Solidarności powołuje podziemną Regionalną Komisję Wykonawczą Solidarności sygnując swoim nazwiskiem jej przywództwo. W krótkim czasie powstaje silna struktura podziemnej Solidarności prowadząca zbiórkę funduszy na pomoc internowanym i aresztowanym członkom Solidarności, wydając w kilkutysięczynym nakładzie podziemne pismo Feniks szeroko kolportowane w gorzowskich zakładach pracy. Powstają jednocześnie podziemne struktury Solidarności w wielu zakładach pracy i w wielu miejscowościach Regionu Gorzowskiego. Z inspiracji Zbigniew Bełza powstaje Ruch Młodzieży Niezależnej skupiający kwiat młodzieży gorzowskich szkół średnich, wydający własne pismo podziemne Szaniec. 31 sierpnia 1982 roku w drugą rocznicę podpisania porozumień na wezwanie RKW podpisane przez Zbigniewa Bełza w Gorzowie dochodzi do kilkutysięcznej manifestacji w obronie Solidarności. Śpiewający religijne pieśni manifestanci zostają zaatakowani przez ZOMO, a pokojowa manifestacja przeradza się w wielogodzinne zamieszki, które obejmują teren całego śródmieścia Gorzowa. ZOMO wprowadza do akcji transportery z działkami wodnymi, są granaty łzawiące i barykady zbudowane przez broniących się demonstrantów. Pacyfikacja miasta prowadzona przez bezwględne oddziały ZOMO trwa do późnych godzin nocnych.

Wypełniając swój mandat z Krajowej Komoisji Rewizyjnej Zbigniew Bełz prowadzi działalność integracyjną zwaśnionych grup podziemnych Solidarności w całym kraju. W tym celu bierze udział w spotkaniach w Szczecinie, Łodzi, Sopocie i Gliwicach. Doceniając znaczenie integracji ruchu podziemnego staje się inicjatorem powołania podziemnej Federacji trzech Regionów: Szczecińskiego, Koszalińskiego i Gorzowskiego sygnując swoim nazwiskiem działalność Federacji.

W kwietniu 1983 roku Zbigniew Bełz zostaje aresztowany, przetrzymywany w AŚ w Zielonej Górze, i we wrześniu 1983 zwolniony na mocy amnestii. Zostaje zwolniony z pracy i objęty zakazem wykonywania zawodu. W poszukiwaniu środków do życia podejmuje czasowe zatrudnienie w prywatnych zakładach rzemieślniczych, a w końcu jest ajentem kiosku warzywnego.

W 1987 roku Zbigniew Bełz z rodziną otrzymuje azyl polityczny w Kanadzie, dokąd przyjeżdża zaopatrzony w upoważnienie do reprezentowania Solidarności Walczącej.

Po latach za działalność podziemną i prześladowania otrzymuje status pokrzywdzonego.

W 1988 roku zakłada pismo polonijne Gazeta wychodzące trzy razy w tygodniu. Po paru latach Gazeta staje się najbardziej popularnym i jedynym prywatnym dziennikiem w Kanadzie.

Gazeta jest sponsorem wielu wydarzeń polonijnych w Kanadzie przyczyniając się czynnie do ich sukcesu. Gazeta jest też inicjatorem Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Toronto, a także organizatorem największych na świecie premier polskich megaprodukcji filmowych “Ogniem i Mieczem” oraz “Pan Tadeusz”. Dzięki dziewięciu edycjom Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Toronto oraz w/w premier kinomani w Toronto mogli zapoznać się polską kinematografią oraz spotkać całą plejadę gwiazd polskiego kina.

Oprócz działalności wydawniczej i promocji polskiej kultury, głównie filmu, Zbigniew Bełz angażuje się w społeczną działalność polonijną. Zostaje wybrany do Zarządu Kongresu Polonii Kanadyjskiej, angażuje się w prace konferencji polonijnych, organizuje serię spotkań pod hasłem przyszłości Polonii, a kiedy efekty tych spotkań zostają pominięte przez kolejny Zjazd Kongresu Polonii Kanadyjskiej, staje się motorem i przewodniczącym nowej organizacji pod nazwą Polonia Przyszłości (PP), która przez wiele lat aktywnie wzbogaca życie polonijne w Kanadzie (Działalność Polonii Przyszłości)

Wyróżniony szeregiem nagród: Canadian Ethnic Journalists’ and Writers’ Club Award (1995), Toronto Millennium Achievement Award (2000), Medal za działalność dla rozwoju województwa lubuskiego (2011), Ontario Volunteer Award za 20 lat pracy społecznej na rzecz Ontario (2012) oraz Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (Polonia Restituta) (2014).

Artykuł z New York Timesa z dnia 17 kwietnia 1983 rok

Freedom Gala050

 

Zapraszamy do lektury artykułów